A+ R A-

تبلیغات

رجیران

منوچهر مهران

منوچهر مهران

 

   منوچهر مهران  ( Manouchehr Mehran )

  ------------------------------------------------

 استاد منوچهر مهران , نامی جاودان در ورزش و مطبوعات ورزشی ایران , بنیانگذار  کاملترین باشگاه ورزشی ایران در دهه ی ۲۰ شمسی و مدیر نشریه ی ورزشی نیرو و راستی ..................  فردی پیشرو , پاک نهاد و محبوب  با ویژگی هایی فراتر از زمانه ی خویش   .....  آنگونه که اغلب بزرگان همدوره , او را  نخستین و بزرگترین عامل  در فرا گیر شدن ورزش در  ایران سالهای دور میدانند . عزیزانی همانند استاد عطاء  بهمنش , دکتر صدر الدین الهی , صدری میر عمادی و ....

 

 

 

* بیوگرافی 

نام                                         منوچهر شه پور ( مهران ) 

متولد                                     ۱۲۹۱ مشهد

رشته                                     فوتبال - دو و میدانی - اسکی و کوهنوردی 

باشگاه                                    موسس باشگاه نیرو و راستی و نشریه ورزشی نیرو و راستی

خانواده                                   ازدواج با بانو منیر جذنی ( ۱۳۱۹ تهران ) و دارای یک فرزند دختر ۱۳۲۴ 

وفات                                      پنجشنبه ۱۹ آذر ۱۳۲۶ ( بیماری قلبی ) 

آرامگاه                                   ظهیرالدوله  تهران 

 

 

-------------------------------------------

* افتخارات : 

۱ )  صعود  به قله دماوند ۱۳۱۹ 

۲ )  نخستین مروج رشته غار نوردی در ایران  

۳ )  مدیر نخستین هفته نامه ورزشی ایران که بصورت مداوم انتشار یافت .

۴ )  تاسیس باشگاه پیکار ( نیرو و راستی )

۵ )  مدیر تعلیمات آموزش شیرجه  سرپرست مسابقات قهرمانی کشور ۱۳۲۳

۶ ) قهرمان مسابقات زیبایی اندام ( مجله ی مهرگان ) 

 

 

 

 

 ============

 

 

 * استاد منوچهر مهران عزیز  .......

  استاد فقید منوچهر مهران ..... از همان سالهای نوجوانی , بورزش علاقمند شد  و سپس در دوره دبیرستان , اشتیاق به  فراگیری فنون و اصول رشته های ورزشی , در وی فزونی  یافت ....  اما گرایش و علاقمندی اش به فوتبال و کوهنوردی , بیش از دیگر رشته ها بود و در این میان از پرداختن به دو و میدانی نیز غافل نمی ماند . کسب موفقیت های ورزشی  در محل زندگی اش ( مشهد )  شهرت فراوان  برایش  بهمراه آورد . سالهای نخست قرن بیستم , زوج ورزشی " منوچهر مهران و حسین بنائئ " را کمتر کسی بود که ,  در میان جوانان مشهد نشناسد . آنگونه که آنها , مورد تحسین کلیه ورزشدوستان و دبیران ورزش مشهد بودند .

  تابستان سال ۱۳۰۸ شمسی , یک تیم فوتبال از کشور شوروی برای انجام  یک مسابقه ی دوستانه , به مشهد  سفر کرد ....  و زنده یاد منوچهر مهران یکی از اعضاء تیم منتخب مشهد در ان مسابقه ی دوستانه بود . 

 با اتمام تحصیلات دوران متوسطه و خدمت  نظام وظیفه , بعنوان دبیر ورزش دبیرستان های مشهد استخدام شد .  یکی از  تصاویر بر جای مانده از زنده یاد مهران که در نشریه نیرو و راستی نیز منتشر شد , عکسی است که او را همراه با  تیم فوتبال دبیرستان فردوسی مشهد , نشان میدهد .... نشریه نیرو و راستی در شرح آن عکس که پس در گذشت زنده یاد منتشر شد  چنین نوشت    :

 پس از پایان  دوران دبیرستان , دانش آموز همیشه قهرمان ما , یک مربی جدی و با حرارت شد .اغلب تیمها و یا جشن هایی که او آماده میکرد علاوه بر موفقیت ورزشی , همواره در نظم و ترتیب و خوش لباسی نمونه بود . نظم و ترتیب و سلیقه در تهیه لباس همیشه در کارهای ورزشی مهران مشهود بود .

                                                                                                      نشریه نیرو و راستی -  ۲۶ آذر ۱۳۲۶

 

منوچهر مهران

 *  استاد منوچهر مهران عزیز ... دبیر ورزش دبیرستان فردوسی ۱۴ بهمن ۱۳۱۴ - با توجه به تاریخ درج شده  , زیبایی و نظم در پوشش ورزشی جوانان , بسیار تحسین برانگیز است .....

----------------------------------------- 

 

 با تلاش زنده یاد منوچهر مهران ,  ورزش استان خراسان متحول شد , آنگونه که , آنها در اغلب رقابتهای ورزشی همپای ورزشکاران پایتخت , موفق بودند  منوچهر مهران  بهمراه دوست و یار صمیمی اش (  دکترحسین بنائی )  طی مدت زمان کوتاه , شاگردان بسیاری را تحت تعلیم و اموزش  قرار داد که با گذشت چند سال , هر کدام انها خود به مربیان کارامد در امر ورزش  تبدیل شدند  ....   

  ....کمبود امکانات  و  محیط بسته ی ورزش استان خراسان  , و امکانات و شرایط مساعد  در تهران ,   او را متقاعد ساخت که برای دستیابی به اهداف عالیه اش , راهی جز انتقال و اسکان به پایتخت ندارد ..... بر این اساس پاییز ۱۳۱۸  به تهران امد و بسیار زود شخصیت ممتاز اش را در محیط های ورزشی نشان داد ... از آن جمله حضور او در مسابقات شنا ,  استخر منظریه و ..... 

 زنده یاد منوچهر مهران سپس به حزب پیکار پیوست و در پاییز  ۱۳۱۸  به همین نام , یک  باشگاه ورزشی تاسیس نمود  و در آن به پرورش و تعلیم جوانان  پرداخت ... باشگاه پیکار در آن سالها , شباهتی به  یک باشگاه ورزشی  نداشت و شاید صحیح تر باشد  , تنها آن  را یک دسته یا گروه ورزشی کوهنوردی  , نامید . 

  خرداد  ۱۳۱۹ و به نقل از نشریه ی ایران ما , منوچهر مهران  با یکی از نجیب ترین و پاک ترین خانواده های تهران  آشنا شد که نتیجه آش  آغاز زندگی مشترک  بود . همسر او  بانو " منیره مهران " فردی مستعد , پرتلاش و بسیار فداکار که دوستان  مهران , همواره  از او با عنوان شانس زندگی  اش , یاد میکردند ....  . 

 

 

-----------------------

*  افتخار برای ایران , فراسوی مرزها .....

  دومین سال دهه بیست شمسی , زنده یاد منوچهر مهران ,  با انتشار  یک نشریه ورزشی که از نظر زیبایی و محتوا از معیارهای روز جهان , چیزی کم نداشت , حرکتی را بنیان نهاد که نه در ایران , بلکه در تمام منطقه خاورمیانه ,  نظیر نداشت .......  گامی بزرک برای جامعه ای مدنی ایران  , که  شهرتی فرا سوی مرز ها را  بهمراه دارد  ................  چنانکه از ترکیه , عراق  و سایر کشورهای همجوار , با دعوت رسمی مواجه شد  تا بهمراه ورزشکاران باشگاه مطبوعش ( نیرو و راستی )  به کشورهای مذکور سفر کند  و از تجربیات و طرح هایش برای آنها بگوید    ....   که البته این موضوع ,  برای گروهی  حسادت برانگیز بود !

 

 در باب انتشار هفته نامه ی ورزشی نیرو وراستی , آنچه که بیش از سایر موارد  حائز اهمیت  , استمرار انتشار بی وقفه و منظم آن بود  . موضوعی که بارها زنده یاد مهران به ان اشاره داشته است     ...... عامل  دیگر  روند رو به رشد مخاطبان نشریه بود که مدام بر میزان  آنها افزوده میشد......  پیش از  نیرو و راستی , یکی دو نشریه ورزشی بودند که متاسفانه , انتشار آنها تداوم و استمرار لازم را نداشت و  بمرور  با کاهش اقبال عمومی   , از صحنه مطبوعات کشور خارج  و به پایان راه خود  رسیدند ... 

 انتشار نشریه نیرو و راستی ,  بویژه  فراهم شدن  زمینه اشتراک آن در سراسر جهان ,  در  هفتاد و پنج سال پیش  (  به نقل از نشریه ایران ما ) موجب آن شد که , در دور افتاده ترین نقاط جهان  , ایرانی ها بصورت منظم ( هر دو هفته یکبار )  از حوادث ورزشی کشور خود , مطلع باشند ... موهبتی که آنروزها , سایر ملل همجوار  از ان بی بهره بودند و ایرانی ها به  سایر کشور های آسیایی  , فخر فروخته  و به روز بودن خویش را  به رخ آنها  می کشیدند ! .... بله صحبت از آغاز دهه ۱۹۴۰ میلادی است  .....

 

  

منوچهر مهران

 

  زنده یاد منوچهر مهران , فردی خانواده دوست بود ... او بارها به نقش کلیدی همسرش بانو منیر مهران در تهیه متون و انتشار مطالب نشریه نیرو و راستی , اشاره میکند .....  مقاله ی که پیش از در گذشت او  منتشر شده , سندی است گرانبها که بروشنی به همین موضوع اشاره دارد .  مقاله ای تخت عنوان افتخار من , که در صفحه پایانی سالنامه نوروز ۱۳۲۴ بهمراه عکسی دو نفره از منوچهر مهران و بانو منیر مهران ........  .

  در این مقاله زنده یاد مهران بوضوح به نقش کلیدی همسر خود در تهیه مطالب و انتشار مستمر آن  اشاره دارد ......   تا آنجا  که , سهم  او را  در انتشار هفته نامه ی نیرو راستی , پر رنگ تر از خویش معرفی میکند و اینده نیز نشان داد که , اشاره او صحیح بوده است   . چرا که پس از در گذشت زنده یاد منوچهر مهران , هفته نامه نیرو وراستی  علاوه بر تداوم فعالیت , همچنان روندی رو به رشد دارد و اگر بی انصاف نباشیم , بایستی اذعان نماییم که شماره ها و سالنامه های پس از سال ۱۳۲۷ ( که با مدیریت مستقیم بانو مهران انتشار یافته , از جهت کیفیت و کمیت مطالب ,  کاملتر و بروز تر از سالهایی بود  که تحت مدیریت منوچهر مهران منتشر شده  !  .....  مهر تاییدی بر شایستگی و تلاش فراوان یک بانوی پر تلاش ایرانی , که در راستای دستیابی به اهداف همسر قهرمانش , صورت میگرفت ...  

 

 منوچهرمهران منیر مهران

 

 

  بر پایه ی متون بر جای مانده سالهای دور , انتشار نشریه نیرو و راستی , هیچگاه سود و منفعت مالی برای خانواده مهران نداشته است ...... بویژه دو سال نخست , که نشریه بدون کوچکترین حمایت مادی , و تنها با تکیه بر سرمایه شخصی او و دوستداران ورزش , اداره شد .... و سپس در سالهای پس از ان , بخشی از هزینه های چاپ و انتشار از سوی سازمان تربیت بدنی تامین شد ...........  اما نه به ان معنا که , از ضرر و زیان در امان باشد ... انتشار سالنامه های ۵۰ ریالی در نیمه دوم دهه ۲۰ شمسی با کیفیت عالی (  کاغذ سفید و چاپ و گراور  قابل توجه )  , در حد یک شاهکار مطبوعاتی بود  که انتشار آن در دوران تصدی بانو منیر مهران صورت گرفت ...

 

 

 

 -----------------------------------------------------

*  کوه و غار نوردی ....  

 منوچهر مهران در سالهای ابتدایی دهه ۲۰ شمسی  , بعنوان بزرگترین مروج کوه نوردی دسته جمعی , شهرت یافت و بسیاری او را روح ورزش کوه نوردی میدانستند ..... همچنین گروهی  از چهره های صاحب نام رشته کوهنوردی برای نخستین بار با او , راهی کوه  شدند ,  ( زنده یاد  دکتر پرویز اقبالیان  ، زنده یاد محمد علی امینی - عیسی امیدوار ...... و .......  ) آنها , سالها بعد در غیاب  منوچهر مهران ,  ابتدا با تاسیس  " سازمان کوهنوردی و اسکی دماوند " و سپس باشگاه کوه نوردی و اسکی دماوند  ,  یاد و خاطره استاد بزرگ را , زنده نگاه داشتند .... 

 شرح بسیاری از فتوحات و صعود های استاد , طی سالهای ۱۳۱۹ الی ۱۳۲۵ در مطبوعات ورزشی موجود است که  عنوان برخی از انها , چنین است : 

 

* صعود به قله دماوند و نصب پرچم ایران         تابستان   ۱۳۱۹   (  مدت صعود ۱۰ روز )  اولین اهتزار پرچم در ایران 

* غار شاپور کازرون چهار کیلومتری بیشاپور   فروردین ۱۳۲۳   ( گروه چهل و پنج نفری را هدایت کرد ) اولین بار در ایران 

* غار مغان  ( ۳۵ کیلومتری مشهد )                تابستان   ۱۳۲۴   ( گروه هفتاد نفری را هدایت کرد )

* بازدید ازعراق و بین النهرین                       تابستان   ۱۳۲۵   ( به اتفاق ورزشکاران باشگاه نیرو و راستی ) 

* سفر به ترکیه                                           تابستان   ۱۳۲۶   ( به اتفاق ورزشکاران باشگاه نیرو و راستی ) 

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------------------

* باشگاه نیرو و راستی ( ۱۳۳۲ - ۱۳۲۲ )

 

 نشانی      :  تهران - خیابان شاه آباد - کوی آسید هاشم - ساختمانی  سه طبقه  .............

 طبقه اول  :  قهرمانان وزنه برداری و زیبایی اندام به تمرین با وزنه  و هالتر اشتغال داشتند -  .....

تالار         : ( سالن ) جنب ساختمان به رشته های مشتزنی - بسکتبال و والیبال اختصاص یافته بود ...........

طبقه دوم    : تعدادی جوان سرگرم فراگیری و رقابت در رشته  تنیس روی میز  

طبقه سوم   : محل زندگی  خانواده مهران ( منوچهر و منیر ) بود 

 

* نخستین فعالیت باشگاه نیرو وراستی , اعزام یک گروه کوهنوردی به قله دماوند ... 

 

 

---------------------------------

رشته های ورزشی فعال در باشگاه نیرو و راستی :

 

اسکی                  

بسکتبال                 از سال ۱۳۲۳  زیر نظر حسین کار اندیش ( عضو تیم ملی بسکتبال )

بدنسازی                از سال ۱۳۲۷ زیر نظر ابراهیم باقریان 

بوکس

دو و میدانی

ژیمناستیک             زیر نظر محمود اعتمادی ( قهرمان  بارفیکس ایران  )

کشتی  آزاد             ۱۳۲۶ زیر نظر آندره کوالویج - مشاور فنی یعقوب لطیفی - کریم رخیمی سردسته کشتی

کشتی فرنگی          ۱۳۲۶ زیر نظر آندره کوالویج - مشاور فنی یعقوب لطیفی - کریم رخیمی سردسته کشتی

کوه نوردی

شمشیر بازی           از سال ۱۳۲۹ ریر نظر هوشنگ خرمی 

واترپلو

وزنه برداری           از سال ۱۳۲۳ زیر نظر سروان معینی - دبیر سازمان عباس غفاری

 

 

منوچهر مهران

 * رژه  نامداران ورزش ایران , اعضای محبوبترین موسسه ورزشی ایران ( باشگاه نیرو و راستی )  امجدیه - مراسم  چهارم آبان ۱۳۲۸ 

چپ : زنده یاد امیر حسین فردوس ( فرد چهارم وزنه برداری جهان ) -  پرچم دار باشگاه زنده یاد سید رسول رئیسی ( حائز مدال برنز مسابقات جهانی  وزنه برداری ) و عبدالله مجتبوی ( حائز مدال نقره مسابقات جهانی کشتی آزاد )  

وسط : زنده یاد علی غفاری ( حائز مدال نقره جهانی کشتی آزاد ) 

راست : حاملین آرم باشگاه : شاهرخشاهی و باقریان دو قهرمان تهران  در رشته پرورش اندام 

------------------------------------------------

 

 

 منوچهر مهران

 

 

 

 

 

 

 -------------------------------

 -------------------------------

  بانو منیر مهران  در مراسم خاکسپاری منوچهر مهران :

 

 منیر مهران , ساعت ۸/۵۰ صبح  در میان تاثر هزاران جوان ورزشکار , با شهامتی تحسین برانگیز بر سر پیکر همسر فقید خود , چنین سخن اغاز کرد :

 

   شاید اکنون شما تعجب کنید از اینکه من با کمال استقامت در مقابل جنازه همسر محبوبم , سخن میگویم . اما باید متذکر شوم که درس این شجاعت و شهامت را طی هفت سال زندگی با این مرد بزرگ , آموخته ام . 

 سعی میکنم در مقابل این مصیبت بزرگ اشک نریزم زیرا همسر از دست رفته من معتقد بود که اشک نشانه شکست و بدبختی است حال آنکه یک انسان با اراده هرگز نباید برابر حوادث خود را ضعیف نشان دهد . من از همه شما جوانان پاک و شجاع انتظار دارم که در زندگی  همانند مربی از دست رفته خویش , شجاع و اهل کار و فعالیت باشید

در آرزوهای بر باد رفته مهران , نقشه ها و اهداف بزرگی برای خدمت به جوانان ایران وجود داشت که زندگی آنها را فرو ریخت .... اما امیدوارم , عزم و اراده شما این اهداف را دنبال کند و من نیز امید دارم که با ادامه و  انتشار مجله  نیرو وراستی و بر قراری باشگاه بتوانم تا حد امکان  منویات خاطر این راد مرد شریف را بر آورم

 سخنان بانو مهران , جمعیت حاضر را بشدت تحت تاثیر قرار داد .......  چنانکه صدای گریه و اشک لحظه ای قطع نشد ..... سپس سرهنگ بهار مست پشت تریبون رفت و چنین سخن  اغاز کرد :  

 امروز ما , همگی به زندگی پر افتخار مهران , مباهات میکنیم در حالیکه میدانیم او با چه مشکلاتی روبرو بود .... اما هرگز از پای نایستاد و تا دم واپسین بوظیفه ملی و پیگیری اهداف عالیه اش ادامه داد . مهران یعنی موسس ورزش نوین و دنیا پسند در ایران , دوستان مهران امروز همه عزادارند و در ماتم او اشک بر چشم دارند .... مهران اخیرا یک شخصیت بین المللی یافته بود و بواسطه کاروانهایی که از جوانان باشگاهش بکشورهای خارجه براه می انداخت ایمان و محبوبیتی عجیب بین ایرانیان مقیم کشور های خارجی یافته بود 

 

سپس آقای شایسته معاون اداره تربیت بدنی پشت تریبون رفت و سخنرانی موثری را ایراد نمود و ضمن بیانات خود چنین اظهار نمود ..

 مهران مظهر اخلاق و پشتکاروعشق و علاقه به میهن بود مهران تمام ایام زندگی خود را وقف تعلیم و تربیت جوانان کرد و سرانجام توانست در اثر مساعی و خدمات خود افتخارات و شهرت بزرگی را برای خود و کشورش کسب کند آنچنانکه اگر در دور افتاده ترین نقاط کشور , جوانی به ورزش علاقمند باشد , امکان ندارد مهران را نشناسد مهران مشعل فروزان ورزش ایران و یکی از ارکان اصلی ورزش ایران بشمار می رفت در حقیقت عالم ورزش با ازدست دادن چنین مرد برجسته ای عزادار بوده و خلاصه میتوان گفت بزرگترین ضربه بر پیکر محیط ورزش ایران وارد امده است       

 

  

پس از آقای شایسته آقای آذرخشی از طرف اهالی مشهد شرح مبسوط و با حرارتی که با اشک حضار همراه شد بیان داشته و مهران را از آن  ایران دانسته , و مراتب تسلیت و تاسف اهالی مشهد را در این حادثه جانگداز بعرض رساند . سپس تیمسار مزینی فرمانده لشگر دوم شرح موثری از خدمات مهران بعالم ورزش بیان داشته و از طرف ارتش مراتب تسلیت را اظهار فرمودند .

پیکر مهران راس ساعت ۱۰ صبح از باشگاه نیرو و راستی بحرکت در امد و در پیشاپیش ان پرچم های باشگاه بحالت احترام , نیمه افراشته  بود و با روبانهای سیاه و عزا مزین گشته بود حرکت میکرد و سپس دسته گلهایی که توسط نمایندگان انجمن ملی تربیت بدنی , دبیرخانه و فدراسیونهای ورزشی و همچنین نمایندگان باشگاهها , سازمان ورزشی دانشگاه و باشگاههای دارایی , آتش , آرارات , طوس  دوچرخه سواران و .......................... انجمن ارش و ورزش , انجمن روزنامه نگاران دوستان و آشنایان مهران که شمار انها فراوان بود حمل میشد .

 پیکر مهران در میان سیل انبوه جمعیت که سر تا سر خیابان شاه آباد و میدان بهارستان را فرا گرفته بود حمل شد . مردم تهران برای اولین بار بود که چنین تجلیل با شکوهی را میدیدند جوانانیکه از روی ایمان صرف و عقیده کامل به خدمات او با چشمانی اشک آلود خاطره ای فراموش ناشدنی در دلهای مردم پایتخت باقی گذاشتند . برای کسیکه ورزش ایران را رونق بخشید و بانی پیشرفت ورزش نوین در ایران بود .

                                                              بخشی از متن  نیرو و راستی , ویژه در گذشت  منوچهر مهران - آذر ماه ۱۳۲۶ 

 

 

 منوچهر مهران

 

 

 

 

 

 

------------------------------------------

* وفات ....................

زنده یاد منوچهر مهران تا اخرین روزهای حیات  و حتی در بستر بیماری , دغدغه تداوم فعالیت جوانان باشگاهش را داشت   ..... و هر گاه صدای تمرینات قطع میشد از سایرین میپرسید : پس چرا بچه ها تمرین نمیکنند ؟ مگر باشگاه تعطیل شده .... ؟ و این در شرایطی بود که پزشکان او را از حضور در محیط های پر سرو صدا منع کرده بودند ....

 بانو منیر مهران در یک اظهار نظر , چنین اشاره ای دارد :

 منوچهر خیلی سریع و با شتاب حرکت کرد و برای هر قدم پیشرفت در این راه پر سنگلاخ , اندکی از عمر و جان خویش را زیر پا گذاشت و عاقبت نیز از پا در افتاد . قلب مهران در اثر کار و کوشش زیاد و ورزش های سخت روزگار جوانی , بیمار شد آنگونه که هرگز فرصت نیافت به قلب خود نیز توجه کند ورزش و پیشرفت چنان او را بخود مشغول میداشت که فرصتی  برای پرداختن به خود , پیدا نمیکرد . 

قلب مهران با همه توانمندی , نتوانست پا به پای او حرکت کند و سرانجام در نیمه ی راه , از کار افتاد .... در سفر آخر کاروان نیرو و راستی به ترکیه , بیماری قلبی مهران تشدید شد و چند تن از طبیبان در ترکیه او را معاینه کردند . ولی این سفر مسئولیتهای فراوان برای او ایجاد کرده بود و او می بایست سربلند از انها به وطن باز میگشت . 

 پس از بازگشت , منوچهر بشدت بیمار بود و طی دو ماه تنها یکبار برای همراهی کاروان ورزشی و دیدار با  پادشاه , از منزل خارج شد و هفته های اخر , شرایط دشواری را سپری کرد  او در سالهای اخر بمیزان تاثیر گذاری صد ها نفر ,  در یک زمان طولانی , فعالیت کرد  و این تنها , در سایه کار و تلاش عاشقانه , امکان پذیر بود  .و سرانجام در بعد از ظهر روز پنجشنبه ۱۹ آذر ماه ۱۳۲۶ - قلب او , که روزی مظهر قوت و طپش  و  مامن عشق  و دوستی و پیوند میان انسانها بود , از حرکت باز ایستاد و به آمال و ارزوهای یکی از بهترین فرزندان ایران , پایان بخشید .

 کاش میبودید و خود مشاهده میکردید که در بحبوحه مریضی و شدت هذیان مدام میگفت مجله تعطیل نشود ساخت سالن زمستانی ادامه یابد و ورزشکاران مشغول ورزش باشند .... او راجب یکی دو ورزشکار که بمراقبت بهداشتی نیاز داشتند , بمن توصیه میکرد که آنها ضعیف هستند و باید  مواظب انها باشم .

 هرگز نمیرد,  انکه دلش زنده شد به عشق ....

                                                                                                            آذر ماه ۱۳۲۶ - منیره مهران

 

    

منوچهر مهران

 

 

 

منوچهر مهران

 

 

 

 

 

 

===========

* منوچهر مهران هنرمند ......... 

 

 

نشریه " دموکرات ایران " مورخه ای  آذر ماه ۱۳۲۶, در سوگ منوچهر مهران , چنین تیتر میزند :

منوچهر مهران یعنی جوان هنرمند , با پشت کار و وطن پرست که در زنده کردن ورزش جدید , در ایران سهم بزرگی دارد , پریروز در گذشت .... 

 واژه ی جوان هنرمند که در ابتدای جمله آمده و فرم و ظاهر ارزشمند نشریه نیرو و راستی  با معیارهای دهه ۴۰ میلادی , مجموعه را متقاعد کرد , که به وجوه دیگر شخصیت منوچهر مهران   بپردازیم  .....  هر چند که بررسی هایمان بر اساس مستندات موجود  , هنوز تکمیل نیست  اما , به نتایج قابل قبولی نیز دست یافتیم ..

* ابتدا بهره مندی از قابلیت توانایی در طراحی و خلق آثار هنری  , از جمله تهیه آرم ( لوگو ) و ترسیم سایه و روشنهای گرافیکی , برای ایجاد و برقراری ارتباط  با مخاطب جوان و عموما  ورزش دوست , انجام شده ....  چرا که در آن دوره , تصاویر ورزشی قابل دسترس ,  بسیار اندک بود و مدیران ناگزیر از استفاده فراوان از تصاویر گرافیکی و  طراحی شده بودند  ...

 

 بانو منیر مهران بر اساس یک مصاحبه در سال ۱۳۵۸ , به توانایی استاد منوچهر مهران , در رسم آثار گرافیکی و ایجاد شمایلهای ورزشی اشاره  دارد او حین مصاحبه تایید میکند  که بیش از ۳/۴ ( سه چهارم ) طرح های استفاده شده در نشریه  نیرو و راستی ( حد فاصل سالهای ۲۶ - ۱۳۲۲ ) کار دست او ( منوچهر مهران ) بوده است و نیز اشاره دارد , کیفیت  بخش طراحی و هنری نیرو وراستی , دغدغه همیشگی او بود ........    بویژه  آرم باشگاه , که بیش از سایر طرح ها  دوست میداشت   همانکه  به درخواست من , بر سنگ مزارش نیز حکاکی شد .

 

 * وجه دیگر منوچهر مهران  که دلالت بر طبع  حساس و هنر محور او دارد  , گرایش و علاقه ی بی حد او به هنرعکاسی و مقوله عکس ورزشی بود   .... که شاید خواستگاهش , نیاز مبرم به  تهیه عکس از رخداد های ورزشی و  ورزشکاران , جهت انتشار  در نشریه نیرو و راستی باشد .....  اما اشاره ای که همسر او بانو منیر مهران در نشریه نیرو و راستی دارد , ماهیتی دیگر به میزان علاقه مندی او  می بخشد در حالیکه ان روزها جامعه کوچک و محدود  مطبوعاتی ایران از وجود چند عکاس بصورت مشترک  بهره مند بود  از جمله آقا شعاع زنده یاد شعاع معتمدی - زنده یاد ابراهیم خلیلی شیرازی - زنده یاد قاسم فارسی ..... )    بانو منیر مهران در مقاله ای که ۶ روز پس از  در گذشت همسرش منتشر شد , چنین اشاره دارد :

............ شاید شما را متجب کنم اگر بگویم این همسر مهربان و مرد جدی و فعال , هر هفته لا اقل دو الی سه حلقه فیلم ,  برای تشویق ورزشکاران , صرف عکس گرفتن از انها مینمود ولی در ۲۱ ماه که از سن دخترک کوچکش میگذرد , فرصت نیافت , که از او عکسی بگیرد .........  از این نمونه ها که معرف عشق و علاقه آتشین او بکارش بود ,  بقدری در زندگی او زیاد است که , چنانکه اشاره داشته ام , شرح آن محتاج کتابیست ..

 

 منوچهر مهران

  *  یک شاهکار هنری .... عکسی که در میانه دهه ۲۰ شمسی بر روی  جلد مقوایی  سالنامه  نیرو وراستی منتشر شد  و نمایش گر مراسم رژه ورزشکاران باشگاه نیر و راستی است ......  امجدیه - مراسم چهارم ابان ۱۳۲۵ 

==============================

 

.... اما آنچه که در عکس بالا ,  مجموعه را بسیار تحت تاثیر قرار داد  , تلاش استاد  برای رنگی نمودن تصویر  می باشد و جدا از آنکه , آیا در این تلاش موفق بوده است یا خیر , بر اساس   منابع موجود در آرشیو جام تخت جمشید )  , این  نخستین تلاش ژورنالیست ایرانی , برای رنگی نمودن عکس و رخداد ورزشی است که در جهت افزایش جلب نظر  و چشم نوازی تصاویر ورزشی صورت گرفته    .... باید در نظر گرفت که در  روزگار   دهه ۴۰ میلادی   بزرگترین مجلات جهان ( نشریاتی چون LIFE ) نیز قابلیت چاپ , و رنگی نمودن عکسها را نداشتند ودر سایر نشریات نیز به ندرت چنین اقدامی دیده شده  و ناچار از عکسهای سیاه و سپید , استفاده شده است ....  یک پیوندی ابدی ,  میان مقوله ورزش و رنگ ...

 

 

 پس از فوت استاد مهران , مسئولیت تهیه عکس های ورزشی  ,  را  سایر عکاسان که در تهیه عکس ورزشی , صاحب تجربه بودند , بر عهده گرفتند   از جمله استاد فقید میرابوالقاسم  فارسی , که ان روزها   بر حسب علاقه ی شخصی عکاسی میکرد و دبیر ورزش مدرسه نظام  بود .... او  با نظر بانو منیر مهران و بواسطه ی  علاقه و تمایل زنده یاد منوچهر مهران به تلفیق دو مقوله ورزش و تاریخ ایران باستان , همراه با  مفاخر ورزش ایران ,  همچون زنده یاد محمود نامجو , به بنای سنگی تخت جمشید رفت  و  خالق عکسهایی  جاودانه  شد .....   اگر چه  این تصاویر پس از درگذشت استاد مهران تهیه شد اما , در یکایک انها میتوان   رد و نشانه ی از ایده های بکر و سرشار از حس میهن پرستی اش ,  را مشاهده کرد .   .

 

 

 

 

 

 

----------------------------------------------------------------------------------------------------

مقاله ای در باب منوچهر مهران , اثر منوچهر جهانبگلو 

 

چندین هزار جوان ورزشکار جنازه استاد محبوب ورزش منوچهر مهران را با چشمانی اشکبار بدوش خود حمل کردند 

 

شدت کسالت دوست عزیز و استاد بزرگوار من , مهران چند روز بود ملالت و تاثر فوق العاده برای علاقمندان و دوستان او ایجاد کرده و بهر مکانی که پای میگذاشتی صحبت از بزرگواری و جانفشانیهای این راد مرد بزرگ و این فدایی ورزش و افتخار ایران در میان بود و به جرات میتوان گفت که اکثر طبقات منور الفکر از فرهنگیان , دانشمندان , نویسندگان مطبوعات و روسا لشگری و کشوری و همچنین طبقه ورزشکاران همه به فعالیت و شجاعت او ایمان و عقیده داشتند و از شدت کسالت او نگران و متاثر بنظر میرسیدند .

 

 هنگامیکه باد خزان اواخر پائیز , شروع به وزیدن کرد و از لای شاخ و برگ درختان باشگاه نیرو و راستی میگذشت .... در آن موقع که برگهای زرد و پژمرده که طراوت و شادابی خود را از دست داد و اهسته آهسته بر زمین می افتادند ... در ان لحظه که گلهای داودی در مقابل تلالو خورشید سر بزیر افکنده و پرهای خود را جمع کرده بودند و در محیط پر جوش و خروش نیرو و راستی جز سکوت مطلق و مرگبار چیزی شنیده نمیشد . روح یک مرد فعال و شجاع از قید رنج و غم دنیا آزاد شد و به شهدا و بزرگانی که جان خود را برای سربلندی و افتخار میهن عزیز بکف نهاده و مردانه در صفحه اجتماع مبارزه کرده اند پیوست . منوچهر مهران مردی شجاع که بیست سال , تمام زندگی و لذتهای آن را , وقف تندرستی جوانان و سربلندی ایران عزیز کرده بود .

 او نشان داد که میتوان با ثبات قدم و شجاعت ,  مشکلات زندگی را از پیشروی برداشت و درس مردانگی و صحت عمل به جوانان آموخت  ... زندگی کوتاه و پر افتخار یک جوان فعال و از خود گذشته رو به افول می رفت در حالیکه یک دنیا ارزو  , برای سربلندی جوانان ایران در سر داشت , همگی ناتمام ماند و افسوس بسیار ...

 مرحوم مهران دوستان زیادی در تهران داشت که بمحض وصول خبر فوتش , بی درنگ به منزل او شتافته و با دیدگان اشکبار و دلهای غم زده ای که از فوت این خدمتگذار اجتماع در انها پدید امده ضجه زنان اشک حسرت فرو  ریختند . همان شب روزنامه اطلاعات با اعلام  فوت منوچهر مهران , خبر را با اطلاع عموم مردم رسانید و رادیو تهران نیز ضمن شرح مبسوطی از خدمات منوچهر مهران به ورزش و مطبوعات ایران ,  قدردانی و سپاسگزاری نمود و این خبر بهت آور را در سراسر ایران و کشورهای خارج پخش کرد .

 آن شب سیل جمعیت به قدری زیاد بود که تمام راهرو ها و اطاق های باشگاه نیرو و راستی پر شده بود و سرانجام به دوستان مهران اطلاع داده شد که فردا برای تشیع پیکر او به باشگاه نیرو وراستی بیایند .صبح روز جمعه ساعت ۷ صبح دسته های محتلف ورزشکاران با پرچم های عزا و روبانهای سیاه و دسته گلهایی که حمل میکردند به باشگاه نیرو و راستی امدند و چهره های ماتم زده سکوتی همراه با بهت را در محیط نیرو و راستی  ایجاد کرده بود .

 مقارن ساعت ۹ صبح پیکر مرحوم مهران در میان صحن باشگاه در حالیکه مستور و عرق در گل بود به روی یک میز گذاشته شد و عموم طبقات جامعه تهران در این عزای جانگذاز شرکت کرده بودند .

نماینده دربار , افسران ارشد ارتش . نمایندگان مجلس , نویسندگان , مدیران جراید , و اعضای انجن تربیت بدنی و دبیر خانه , دبیران ورزش , مدیران باشگاههای ورزشی  پایتخت جهت شرکت در مراسم عزاداری و تجلیل از یک خدمتگزار واقعی به باشگاه نیرو وراستی آمده بودند ...

 

 

 

----------------------------------------------------------------------------------------------------- 

 

منوچهر مهران

 

 

 

 

 

-----------------------------------------------

از نشریه ندای آزادی بقلم ناصر :

استاد عزیز از دست رفته ام ................ منوچهر مهران 

 

جوان بود , جوان آزاده ای بود ..... 

شعله ای بود , شعله ای بود که میدرخشید , شعله ای بود که فروغ و روشنایی میبخشید و از پرتو ان دلها روشن میشد و روح ها اوج و عظمت میگرفت . 

این شعله خاموش شد !

نه ..!

این پرتو لایزال از میان رفت ...

نه ..!

این شعله با تمام گرمی , حرارت و روشنایی خیره کننده خود با تمام پاکی و طهارت در قلب ما روشن شد  در قلب همسر دانشمند و مهربان او , در قلب مادر داغدیدع او و در قلب خواهران محنت زده او و در قلب دوستان یکزنگ و شاگردانش روشن شد و برای ابد نیز  باقی خواهد ماند . چرا که مرگ و فنا از ان کسانی است که از خود یادگارهای درخشان باقی نگذارند و برای انها که در قلب دوستان خود جای ندارند 

 این اشکها که از دیدگان بی فروغ ما فرو میریزد این اتشی که در دلهای حساس ما شعله میزند نشان اوست و دلیلی بر زنده بودن او ... و این ما هستیم که او تقدیس میکنیم و هزاران شاگرد وفاداری که تربیت کرد هزاران جوان که همانند گلهای شقایق در سراسر ایران از دامنه های کوهای گردنکش شمیران تا آخرین نقاط سرخدی ... و خراسان و ... در سوگ او عزادار هستند .  

 امروز پنجمین روز است که مهران ناکام , مهران عزیز و مهربان و مهران شرافتمند از کنار ما درور شده و پنج روز است که قلب ما از داغ او می سوزد و روح ما از زجر و شکنجه مینالد .

 امروز پنج روز است که ما دیگر ان قامت رسا , آن بازوان توانا, آن چهره بشاش , آن دیدگان مشتاق و بیگناه را نمیبینیم امروز پنج روز است که مهران از ما دور است ... کجاست ؟ زیر خاکهای تیره ... در زیر خاکهایی سرد و بی رحم  ...

 نه .... اشتباه کردم .... در قلب ما در تکه های وجود ما جای دارد و او ...... و او هرکز از دل ما بیرون نمیرود و هیچ وقت نیز نخواهد رفت 

ببدان ..... دان ای استاد عزیز من , بدان ای دوست از دست رفته من , ما تا آخرین دقایق حیات خود یاد تو ............ یاد عزیز و مقدس ترا از دل بیرون نخواهیم کرد

تو , مهران مهربان , از خاطر ما محو نخواهی شد .........

 

                                                                 نشزیه ندای آزادی  - 26 آذر 1326 

 

 منوچهر مهران

 * تندیس استاد منوچر مهران بهمراه کاپ ها , مدالها و پرچم های کسب شده توسط ورزشکاران باشگاه نیرو وراستی که  در گوشه ای از سالن باشگاه  با ذوق و سلیقه چیده شده بود  و هر ساله در  تاریخ   19 آذر ماه  ( سالروز در گذشت ) غرق در گل و احساس بود ..... اما با پایان یافتن فعالیت باشگاه  ....................